Blog

 

 Met mijn blog probeer ik de vele kanten van het opgroeien als kind van een ouder met psychische en/of verslavingsproblemen (KOPP-KOV) vanuit verschillende invalshoeken te beschrijven. 

Goed genoeg

20-02-2025

Wanneer weet je of je het goed doet als je alleen geleerd hebt dat je het niet goed doet. Als zelfs het bewegen van een voet ervoor kon zorgen dat de ouder met psychische en/of verslavingsproblemen boos werd…. Als zelfs een 8 bij een proefwerk kon zorgen voor een avond stilte omdat een 9 of 10 dus ook had gekund… Als de ouder een fout maakt en je krijgt weer de schuld terwijl je niet eens in de buurt was toen het gebeurde…. Als je regelmatig hoorde/hoort dat je broertje/zusje/nichtje het beter doet ‘doe nou eens zoals’….. Dan leer je wat je blijkbaar allemaal niet goed doet.

 

Als kind horen wat je goed doet, waar grenzen liggen en wanneer je het fout doet zorgt ervoor dat je een referentiekader krijgt waarbinnen je kan bewegen. Als je het referentiekader van wat wel goed genoeg is niet leert, hoe weet je dan in volwassenheid wat goed genoeg of oké is?

 

Het basale vertrouwen is lastig op latere leeftijd te krijgen. Wat helpt is gaan begrijpen, ontschuldigen, ontdekken en oefenen. Uitleg over de processen als kind, over de automatische reacties die een kind inzet om letterlijk of figuurlijk te overleven in de situatie waarin hij/zij als kind opgroeit. Ontschuldigen van het kleine kind dat zo zijn/haar best gedaan heeft en dat vooral een compliment verdient voor wat het gedaan heeft. Verhelderen wat je als volwassene zelf wil, ervaren hoe je lijf reageert bij de ene of andere mogelijkheid, het mogen oefenen bij iemand die je vertrouwt. Het lijkt allemaal simpel maar bij iedere stap zal het lichaam reageren omdat je iets doet wat niet gewoon is. Een proces waarin groei mogelijk is en als het dan toch lukt dan voelt dat goed en kunnen vervolgstappen gezet worden.

 

Deze stappen kunnen in het hier zorgen voor vaker kunnen kiezen voor jezelf en daarmee een beter zorgen voor jezelf. Stap voor stap leren wat ‘goed genoeg’ is voor jezelf.

Te jong volwassen

18-01-2025

Ze weet het niet meer zegt ze, ze wil het niet meer zegt ze. Waarom vragen haar ouders altijd hulp aan haar vraagt ze. Samen zijn we sinds kort aan het kijken naar het al jong geleerde patroon waarin zij van beide ouders de taak gekregen heeft om in huis (emotioneel) de volwassene te zijn.

 

Als ouders ruzie hadden was zij de vredesstichter, als vader boos was op moeder kwam hij bij haar zijn verhaal doen en vroeg om hulp in het contact met moeder, haar moeder vroeg geen hulp maar was wel negatief over vader en sprak over allerlei andere zaken met haar. Al jong leerde zij om de vragen die ouders hadden te beantwoorden of op zijn minst voor hen klaar te staan.

 

Als kind was dit een logisch gedrag volgend op de directe en indirecte vragen van haar ouders.

Nu, als jong volwassene, gaat zij inzien dat het ooit logische gedrag niet meer past bij haar en haar vooral veel meer kost dan oplevert. In haar hele lichaam voelt zij (spier)spanning en met regelmaat heeft zij last van migraine nadat zij contact heeft gehad met haar ouders.

 

Door haar uitleg te geven over patronen die kunnen ontstaan en haar stil te laten staan bij signalen uit haar lichaam lukt het haar om te kijken naar wanneer haar lichaam welke signalen geeft. Op dit moment voelt zij vooral wat zij niet meer wil. Een belangrijke stap in het komen tot de verandering waar zij naartoe wil. Van belang hierbij is dat zij mild blijft naar haar 'kleine ik' die gedaan heeft wat ze kon om te overleven.

 

In de komende tijd gaan we samen verder zodat zij kan onderzoeken wat ze wel wil. Ik heb de volle overtuiging dat het haar gaat lukken.

Veerkracht

12-01-2025

Veel (alle?) KOPP-KOV krijgen als kind al te maken met verwarrende ervaringen, met tegenlag, met ervaringen die niet passen bij hun rol als kind in het gezin, met ervaringen die niet passen bij hun leeftijd. Ondanks deze tegenslag of verwarrende ervaringen moeten zij doorgaan, doorgaan omdat zij in de situatie verkeren waarin ze zijn en daar niet uit kunnen stappen. Zij leren vaak al jong om door te gaan zonder ruimte te kunnen geven aan de verwarring/emoties die er wel is bij of na deze ervaringen. Een kind kan niet anders dan doorgaan en zich verhouden tot de situatie waarin hij/zij groot groeit. 

 

In volwassenheid wordt dit ‘door kunnen gaan na tegenslag’ vaak veerkracht genoemd. KOPP-KOV lijken vaak sterk, veerkrachtig, alsof zij alles aan kunnen. Over het algemeen kunnen KOPP-KOV inderdaad heel goed met tegenslag omgaan. Dit betekent echter niet dat ze ook weten hoe zij goed voor zichzelf moeten zorgen.

 

Het Van Dale woordenboek geeft bij veerkracht de betekenis: “de kracht van de geest om zich snel te herstellen”. Deze betekenis past heel goed bij KOPP-KOV die vaak mentaal sterk zijn en zich goed kunnen herstellen na tegenslag maar die als kind niet geleerd hebben wat eigenlijk hun grenzen en behoeften zijn, niet geleerd hebben om hulp te vragen en een grens te trekken, niet geleerd hebben om ruimte en zorg voor zichzelf te creëren.  

 

De veerkracht betekent dan niet dús een goed voor zichzelf kunnen zorgen. Dat leren en daarin een weg vinden blijkt vaak een nieuwe, niet makkelijke uitdaging.

Boek

Het beste wat we hebben
Van Griet Op de Beeck

5-1-2025


Een roman over de langetermijngevolgen van ervaringen in het gezin van herkomst. Een verhaal over Lucas waarbij vele complexe emoties en patronen die samenhangen met deze ervaringen worden beschreven zonder dat ze allemaal specifiek genoemd worden.

Een boek dat pijnlijk helder woorden geeft aan hoe de optelsom van subtiele gedragingen als een ziekmakend patroon kunnen zijn. Dit terwijl het anderen mogelijk niet opvalt.
Het vraagt moed om dan stil te staan, te voelen en de complexe emoties te aanschouwen, om meer bewust keuzes te gaan maken.


Deze moed zie ik terug in volwassen KOPP en KOV die meer willen snappen van wat hun jeugd in het hier en nu voor hen betekent. Niet omdat zij willen rumineren maar omdat zij uit hun patronen willen stappen. Het vraagt moed om dit te doen.

Bestaansrecht

29-12-2024

Veel KOPP en KOV zijn vaak veelvuldig, letterlijk of figuurlijk, afgewezen waardoor zij niet geleerd hebben dat zij nog mogen ‘zijn’. Het gaat om een ervaren van bestaansrecht. Hoe kijk je dan naar de wereld en jouw medemens? Hoe leer je dan dat je er wel mag zijn? Hoe is het voor je als je merkt dat iemand je wel ziet en je verhaal/wensen/grenzen serieus neemt?

 

Vaak uit zich dat in een houding waarbij iemand al bij voorbaat geen nabijheid zoekt, een bescherming waardoor je ook niet afgewezen kunt worden. Wat ook kan is dat iemand om bevestiging gaat vragen, vaak onbewust in de hoop dan voortijdig te zien wanneer de afwijzing gaat komen.

 

Deze gedragingen in het hier en nu zijn een logisch gevolg van de vroegkinderlijke ervaringen maar zorgen zelden voor de rust of het vertrouwen dat iemand wil vinden. Het als kind geleerde gedrag heeft in het hier en nu geen nut meer maar bestaat nog wel.

 

Een vraag die in gesprekken dan opkomt is: hoe in het hier en nu omgaan met het gemis van vroeger en keuzes maken bij wat nu past.

De helende werking van delen

 

20-12-2024

KOPP en KOV groeien op in een situatie die voor hen normaal is en soms ontdekken ze pas op hoge leeftijd dat hun jeugd misschien toch echt anders was dan die van anderen. Ik zie en zag hoe helpend en helend het kan zijn als volwassen KOPP en KOV anderen ontmoeten die in vergelijkbare situaties zijn opgegroeid; als zij anderen ontmoeten waardoor zij de patronen die ontstaan zijn ook beter gaan (h)erkennen bij zichzelf. 

Het delen, de herkenning en erkenning die volgen zijn vaak helend, zorgen voor normalisatie en gedeelde pijn.

Een deelneemster aan een groep gaf aan dat zij nooit had gedacht andere mensen te ontmoeten die haar werkelijk snappen, die in vergelijkbare situaties opgegroeid zijn. Het was voor haar pijnlijk om mee te maken en tegelijk was zij zo blij niet meer alleen te zijn.

Strategie KOPP/KOV

4-12-2024

Het Trimbos Instituut heeft in 2024 het initiatief genomen voor het schrijven van een nieuwe versie van de 'Strategie KOPP/KOV'. In de afgelopen maanden heb ik hieraan mee mogen werken. Op 4 december 2024 werd deze voor het eerst gepresenteerd bij het '2e Landelijk KOPP/KOV symposium' dat door het Leids congres Bureau georganiseerd werd.

Mocht je benieuwd zijn naar deze strategie klik dan op de volgende button: